Yaratıcı Proje Rehberi Yazılar

Şahmeran Dinen Caiz Mi? Bir Felsefi Bakış Felsefeye göz attığımızda, her şeyin doğası, anlamı ve doğruluğu üzerine sürekli bir sorgulama ve arayış vardır. İnsanlık tarihi boyunca, mitolojiler, inançlar ve ritüeller, bu sorgulamanın önemli bir parçası olmuştur. Şahmeran, bu bağlamda, hem kültürel hem de dini bir simge olarak karşımıza çıkar. Ancak dinen caiz olup olmadığı sorusu, özellikle bu efsanenin bir halk figürü mü, yoksa bir inanç sistemiyle bağlantılı bir varlık mı olduğuna dair bir tartışmayı da beraberinde getiriyor. Bu yazıda, Şahmeran’ın dinen caizliği meselesini, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden ele alacak, farklı açılardan tartışılmaya açık bir felsefi deneme sunacağız. Etik Perspektif:…

İlk Türk Kadın Hekimi Kimdir? Toplumsal Normların İzdüşümünde Bir Yolculuk Toplumsal yapıların ve bireylerin etkileşimi üzerine düşünmek, bazen geçmişte kaybolmuş izleri takip etmek gibi gelir. Tarih, sadece olayların bir araya gelmesi değil, aynı zamanda bu olayların toplumsal yapılarla nasıl şekillendiğinin bir yansımasıdır. Özellikle cinsiyet rolleri ve toplumsal normlar açısından baktığımızda, toplumsal pratikler bireylerin hayatlarını ne denli etkiler? İşte bu sorunun cevabını araştırırken, bizi bir adımdan daha ileriye taşıyacak bir konuya odaklanmak istiyorum: İlk Türk kadın hekimi kimdir? Bu yazıda, hem bu soruya cevap arayacağız hem de tarihsel süreçteki toplumsal normlar ve cinsiyet rollerinin nasıl şekillendirici bir güç olduğunu analiz edeceğiz.…

Âhir İsmi Ne Anlama Gelir? Geçmişin İzinden Bugüne Bir Tarihçinin Samimi Girişi: Geçmişin Sözleri ve Anlamları Tarih, sadece olaylar silsilesi değil, aynı zamanda dilin, kelimelerin ve sembollerin de bir birikimidir. Her kelime, her isim bir dönemin, bir kültürün ve bir toplumsal yapının izlerini taşır. İnsanların adlandırma biçimleri, bir halkın düşünsel ve kültürel yapısının bir yansımasıdır. Bugün, “Âhir” isminin anlamını ve kökenini inceleyeceğiz. Âhir, hem Osmanlı’dan hem de İslam kültüründen gelen bir kavram olarak, yalnızca dilsel bir anlam taşımıyor. Aynı zamanda bu kelime, toplumsal dönüşümlerin, dini anlayışların ve zaman algılarının derin izlerini üzerinde barındırıyor. Bu yazıda, “Âhir” isminin kökenlerine, tarihsel anlamına…

Özle Ne Demek? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Açısından Bir Bakış İstanbul’un karmaşasında, sokakta yürürken, toplu taşımada bir an için gözlerim yorgun ama umut dolu insanları izliyor. Her gün onlarca insanla karşılaşıyor, binlerce hikayeye tanıklık ediyorum. Hangi yaşta olursak olalım, hepimizin içinde bir “özlem” var. Ama bu “özlem” sadece kişisel bir duygu mudur? Yoksa toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi kavramlarla şekillenen bir şey mi? Bu yazı, “özle” kelimesinin arkasındaki derin anlamları, yaşadığımız toplumda nasıl şekillendiğini ve toplumsal yapımızı nasıl etkilediğini incelemeye çalışacak. Hadi, gelin, gözlemlerimi ve düşündüklerimi paylaşayım. Özle: Kişisel Bir Duygu, Toplumsal Bir Yansıma Özlem, çoğu…

Züleyha Ortak Kiminle Evli? Gerçekten Ne Kadar Biliyoruz? Bir gün, sosyal medyada gezinirken Züleyha Ortak’ın adını gördüm. Hemen dikkatimi çekti çünkü Züleyha, iş hayatımda, çevremde ve belki de herkesin en az bir kez duyduğu o tipik “başarılı kadın” figürlerinden biri. Ama nedense o gün aklıma başka bir şey geldi: Züleyha Ortak kiminle evli? Sosyal medya platformlarında, iş dünyasında ve haberlerde adını sıkça duysak da, kişisel hayatı hakkında pek fazla bilgi bulmak kolay değildi. Ama bir şekilde bu sorunun cevabını aramaya başladım. Ve işte, bu yazıyı yazarken Züleyha’nın evlilik hayatı, onu sadece başarılı bir iş insanı olarak değil, aynı zamanda insan…

M Kare Neyi Temsil Ediyor? Evet, “M kare” dedik. Bu ne anlama geliyor, kim neyi simgeliyor? Bu soruyu sormak, aslında bizim hep ezbere bildiğimiz ve ilginç bir şekilde de anlamını çoğu zaman sorgulamadığımız bir formülü tartışmaya açmak demek. M kare… Bir matematiksel kısaltma ve sayılarla ilişkilendirilmiş bir simge ama tam olarak neyin formülü bu? Bunun peşinden gittiğimizde, “M kare”nin formülünün en çok fizik ve matematik alanında karşımıza çıktığını görüyoruz. Özellikle E = mc² gibi ünlü denklemlerle kafa karıştırıcı bir noktada birleşiyor. Ancak “M kare” dediğimizde, ilk akla gelen formül, tabii ki de “M”nin karesi: yani M². Peki, gerçekten ne anlama…

Tarihi Çağlar Nasıl Başlar? Bir sabah, şehrin gürültüsünden uzak bir alanda yürürken, bir an durakladım. Havanın temizliğini ve doğanın sessizliğini hissederken, bir soru aklıma takıldı: “Bütün bu gelişmeler nasıl başladı? İnsanlık, tarih yazmaya ne zaman karar verdi ve zamanın neye göre başladığını nasıl belirledik?” Bu soruyu sadece merakla değil, aynı zamanda felsefi bir bakış açısıyla da sorguladım. Çünkü, tarih sadece olayların bir araya gelmesi değil, insanlık tarafından anlamlandırılan bir süreçtir. Peki, bir çağın başlangıcını ne belirler? Zamanı, olayları, toplumu nasıl algılarız? Tarih, etik, epistemoloji ve ontoloji gibi felsefi dalların ışığında nasıl şekillenir? Bu yazıda, tarihi çağların başlangıcını felsefi bir perspektiften…

Bira Mayası Karbondioksit Üretir Mi? Küresel ve Yerel Açıdan Bir Bakış Bira mayası, biramızın temel bileşenlerinden biridir, ancak bu küçük organizmanın sadece içki üretiminde değil, başka ilginç rolleri de vardır. Pek çoğumuz bira üretiminin karbondioksit (CO2) ürettiğini biliriz. Peki, bira mayası bu karbondioksiti gerçekten üretir mi? Bu soruyu merak edenler için bu yazımda, hem küresel hem de yerel açıdan konuyu ele alacağım. Bira Mayası ve Karbondioksit: Temel Kimya Bira mayası, aslında bir mantar türüdür ve kimyasal adı Saccharomyces cerevisiae’dir. Bira üretiminde, mayalar şekerleri alkol ve karbondioksite dönüştürür. Bu süreç fermantasyon olarak bilinir. Yani, evet, bira mayası karbondioksit üretir! Bu, mayaların…

Bir Bilim İnsanı Neler Yapar? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Açısından İnceleme Bir bilim insanı neler yapar? Bu soru, genellikle laboratuvarlarda deneyler yapan, akademik makaleler yazan ve teoriler geliştiren bir figürü akla getirir. Ancak bilim insanının rolü, sadece kitaba dayalı bir araştırma sürecinin ötesine geçer. Bu yazıda, bir bilim insanının toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet bağlamında nasıl şekillendiğini ve bu faktörlerin bilimsel çalışmalara nasıl yansıdığını inceleyeceğim. Toplumsal Cinsiyetin Bilimle İlişkisi İstanbul’da ya da herhangi bir büyük şehirde yaşamışsanız, kadınların bilim dünyasında daha az yer bulduğuna dair çok sayıda örnek görmüşsünüzdür. Örneğin, üniversitedeki bir seminerde, yalnızca birkaç kadının yer…

Popo Deliği Nerede? Kültürel Perspektif ve Kimlik Üzerine Bir Keşif Dünyanın farklı köylerinde, şehirlerinde ve hatta kıtalarında insanların günlük yaşamları büyük bir çeşitlilik gösterir. Gözlemler, ritüeller, semboller ve gelenekler, toplumların kimliklerini şekillendirir. Ancak, her kültürün bu dünyayı anlamlandırma biçimi, ilk bakışta basit bir sorudan bile ne kadar farklı bir düşünsel ve toplumsal yapıyı doğurabileceğini gözler önüne serer. Örneğin, “Popo deliği nerede?” gibi sıradan bir soru, kültürel ve toplumsal bağlamda çok derin ve çok anlamlı bir hale gelebilir. Bu sorunun ardında yalnızca bir biyolojik bilgi arayışı yoktur; aynı zamanda bedenin, kimliğin, sosyal normların ve toplumsal düzenin nasıl şekillendiğine dair geniş bir…